سال مار ایرانی‌ها لرزان می‌گذرد. حال مان بد نیست، اما كشورمان را لرز گرفته است چون هنوز چهل روز از آغاز سال 92 نگذشته كه چهار زلزله بزرگ استان‌های مختلف کشور را تكان داده در برخی استان‌ها نیز زمین‌لرزه‌های كوچك به وقوع پیوسته است. تا جایی که این همه تكان‌های ترسناك، مردم استان‌های دیگر را هم ترسانده و پرسش‌های زیادی درباره زلزله‌های زنجیره‌ای اخیر در ذهن آنها شكل گرفته است.

آیا این زلزله‌های كوچك و بزرگ نشان از وقوع زلزله‌ای دهشتناك دارد؟ آیا گسل‌های خطرناك فعال می‌شوند؟ نكند تكان‌های كوچك زمین، تهران را كه سال‌هاست همه از وقوع زلزله‌ای بزرگ در آن هراس دارند، بلرزاند؟ چه شده است كه طی دو هفته اخیر هر روز بخشی از زمین كشورمان به لرزه درآمده است؟ مثل دشتی‌های بوشهر كه بیستم فروردین امسال زلزله‌ای به بزرگی 6.1 ریشتر زمین زیر پایشان را لرزاند، زلزله بزرگ بعدی كه پس از وقوعش، تقریبا همه خبرگزاری‌های دنیا درباره‌اش حرف زدند، دقیقا پس از یك هفته در سیستان و بلوچستان رخ داد و علت مطرح شدنش در سراسر دنیا بزرگی بی‌سابقه‌اش بود چرا كه در 50 سال اخیر وقوع زلزله‌ای با چنین بزرگی در ایران بی‌سابقه بود و بیش از صد میلیون نفر، از هندوستان تا قطر، احساسش كردند.

كانون این زلزله در منطقه‌ای كم‌جمعیت بود و به همین علت تلفات جانی نداشت. سه روز بعد وقتی مردم آذربایجان شرقی از خوش‌شانسی هموطن‌هایشان در سیستان و بلوچستان ذوق كرده بودند، زلزله‌ای به بزرگی 4.9 ریشتر خانه‌هایشان را تكان داد و آنها را به خیابان كشاند كه البته برخی منابع هم بزرگی آن را 5.2 ریشتر اعلام كردند. فردای همان روز، اهالی استان فارس زلزله‌ای 5 ریشتری و اصفهانی‌ها زلزله‌ای 4.1 ریشتری را تجربه كردند و حالا بعد از این همه تاب خوردن، فكر نمی‌كنید طبیعی باشد اگر مردم در سراسر كشور وحشت كنند و بخواهند بدانند كه آیا قربانیان بعدی زلزله کدام یک از هموطنانمان خواهند بود ؟! در اینجا تنها چیزی که نباید فراموش شود مواردیست که باید رعایت شود :

 قبل از زلزله

شصت درصد زلزله ها در نیمه شب اتفاق افتاده است. فراموش نکنید که بعد از این لباس کامل را در کنار تخت و در دسترس قرار دهید.

قفسه ها و تابلوها را به دیوار محکم کنید و آنها را روی تختخواب آویزان نکنید. اشیای سنگین را در قفسه های پایین تر قرار دهید. اشیای شکستنی را در داخل کابینت ها قرار دهید.

اتصالات و سیم کشی های معیوب را از همین حالا تعمیر کنید.

آفت کش ها و پشه کش ها و قوطی های قابل اشتعال را در کابینت های پایینی قرار دهید.

مکان های امن خانه (زیر مبلمان، زیر قاب در، به دور از شیشه ها و پنجره ها) را شناسایی کنید.

مکان های امن بیرون از خانه (به دور از ساختمان ها، درختان، تیرهای برق و پل های هوایی و ...) را شناسایی کنید.

به اعضای خانواده یاد بدهید که چگونه برق، گاز و آب را قطع کنند.

یک ساک اضطراری تهیه کنید و داخل آن وسایلی همچون چراغ قوه و چند عدد باتری، رادیو، جعبه کمک های اولیه، چند بطری آب آشامیدنی، سوت، کنسرو، کمپوت، خشکبار، قند و آبنبات، درباز کن، پول نقد و کفش مناسب بگذارید. پیچ گوشتی، شمع، چاقو، آچار فرانسه را هم داخل همین ساک قرار دهید.

لوازم کمک های اولیه شامل یک قیچی کوچک، باند استریل، چسب، قرص و پماد آنتی بیوتیک، پماد سوختگی، استامینوفن، قرص اسهال، الکل و داروی مسکن و قطره استریل چشمی و اگر دارویی دارید که عدم مصرفش باعث مرگتان می شود، از آنها هم چند تایی در ساک قرار بدهید. اگر از سوئیچ ماشینتان دو تا دارید یکی را داخل ساک قرار دهید. یک بسته دستمال کاغذی رولی و نوار بهداشتی فراموش نشود. چند متر طناب، حوله کوچک، صابون، مسواک و خمیر دندان برای روزهای آتی، مدارک ضروری و ... را هم داخل آن بگذارید.

با اعضای خانواده هماهنگ کنید که در صورت وقوع زلزله کجا یکدیگر را ملاقات کنید.


  به هنگام زلزله (داخل ساختمان)

زیر میز ناهارخوری، میز کار، داخل قاب دیوار یا کنار دیوارهای داخلی که به دور از شیشه هستند پناه بگیرید.

داخل خانه بمانید. خطرناک ترین کار به هنگام زلزله این است که سعی کنید به بیرون فرار کنید.


 به هنگام زلزله (بیرون از ساختمان)

جایی پناه بگیرید که به دور از ساختمان ها، پل ها، تیرهای برق و درختان و غیره باشد. صبر کنید تا زلزله تمام شود.


 به هنگام زلزله (داخل وسیله نقلیه در حال حرکت)

جایی پیدا کنید که به دور از ساختمان ها، درختان، پل ها و تیرهای برق باشد.

فوراً در کنار خیابان ترمز کنید و داخل اتومبیل بمانید.

وقتی زلزله تمام شد، با احتیاط حرکت کنید و هل نشوید. رمپ ها و پل ها ممکن است به خاطر زلزله آسیب دیده و سست شده باشند.


  پس از زلزله

قبل از هر چیزی مراقب پس لرزه ها باشید. اگر داخل خانه خود هستید، مراقب باشید و عجله نکنید. لباس ها و ساک اضطراری را با یک یا دو پتو بردارید و آرام بیرون بروید. اگر بیرون هستید، فوراً به منزل خود برنگردید. بعد از زلزله و حتی تا چند ماه، ممکن است پس لرزه هایی اتفاق بیفتد.

اگر بوی گاز شنیدید از چراغ قوه و فندک و کبریت و ... استفاده نکنید. در جهت مخالف بوی گاز بروید.

اگر صدای ناله یا کمک همسایه ها را شنیدید، اگر برایتان مقدور بود به آنها کمک کنید.

به افراد سالمند و کودکانی که کمک می خواهند کمک کنید.

از ساختمان های صدمه دیده و ویران شده دور بمانید.

حواستان به آتش سوزی باشد. از کابل ها و سیم های برقی آسیب دیده دور بمانید و گاز و فیوز برق را قطع کنید.

اگر لوله های آب آسیب دیده بود، از توالت استفاده نکنید و آب لوله کشی را ننوشید. از بطری هایی که داخل ساکتان گذاشته بودید استفاده کنید و آنها را برای شستشو هدر ندهید. می توانید از یخ فریزر هم برای آب شرب استفاده کنید.

حتماً رادیوی خود را چک کنید و از اخبار مرتبط با زلزله مطلع باشید.